– Hoofdstuk 3 uit het boek ‘Net Iets Slimmer’ van Michiel van Vugt – Het is een stevige ‘bullmarkt’: een periode waarin de aandelenkoersen hard stijgen. In je omgeving praat iedereen over beleggen. Zelf ben je wat huiverig, maar je besluit toch met € 10.000 in te stappen. Tijdens een presentatie heb je geleerd dat beleggen iets is voor de lange termijn. Je kijkt dus bewust een tijdje niet naar je saldo. Lastig, want je hebt wel meegekregen dat de aandelenkoersen na je eerste storting toch weer behoorlijk zijn gedaald. Nu log je weer in en hoop je op z’n minst het inlegbedrag te zien staan. Helaas staat er € 9.000. Hoe voel je je? Welke gedachten komen in je op? Wat zou anders zijn als er € 11.000 had gestaan?

De antwoorden op deze vragen zijn onderzocht door Nobelprijswinnaar Richard Thaler. Hij kwam er achter dat verlies twee keer zo veel impact heeft als winst. Onze neiging om verlies te beperken, is twee keer zo sterk als het streven naar winst. Dit wordt verliesaversie genoemd.

Verliesaversie is mede te verklaren aan de hand van de evolutie. Als jager op de savanne was het voorkomen van verlies belangrijker dan winst. Verlies kon immers leiden tot je eigen dood. Dit was natuurlijk belangrijker dan koste wat het kost die gazelle vangen. Mensen die minder verliesaversie voelden, hebben zich mogelijkerwijs minder kunnen voortplanten. Die aten wel dat onbekende besje of gingen met veel risico achter hun prooi aan. Zo blijven er vandaag de dag veel mensen over die verliesaversie in hun genen hebben.

Op de beurs zijn er duidelijke voorbeelden van mensen die irrationeel beslissen. Zo verkopen we te snel een aandeel als er een mooie winst op behaald is. We houden verliesgevende aandelen echter aan in de hoop dat het goed komt. Zo hoeven we het verlies nog niet te ervaren. Logisch is dat niet. Je zou je verlies moeten nemen en een beter aandeel kunnen zoeken. Of anders gezegd: stel dat je opnieuw dat geld zou investeren. Zou je dan weer dat aandeel kopen? Waarschijnlijk niet. Waarom houd je het dan wel aan? Dit is je verliesaversie die je beïnvloedt.

Tekst gaat verder onder de afbeelding.

Verliesaversie: Verlies is twee keer pijnlijker dan winst

Verlies willen we voorkomen en daardoor is de beslissing om te gaan beleggen moeilijk. Elke investering die je doet, kan leiden tot verlies. Uit onderzoek blijkt dat beleggers bijna twee keer zo vaak een winstgevend aandeel verkopen dan een verliesgevend aandeel. Zo blijft er uiteindelijk een portefeuille over met alleen maar verliezers.

Mensen kiezen vaak liever voor de ogenschijnlijk zekere oplossing van sparen. Het verlies is hier niet zichtbaar. De consequentie is echter dat op termijn de waarde van je vermogen daalt. Dit heeft te maken met belasting en inflatie. Het gegarandeerde verlies op termijn ervaren we echter niet zo.

Verliesaversie wordt gretig gebruikt in de hedendaagse marketing. Zo herken je vast dat je meer geneigd bent je aan te melden voor een nieuwsbrief als er iets te verliezen valt.

1. Meld je aan voor de nieuwsbrief en we houden je op de hoogte!
2. Meld je aan voor de nieuwsbrief en mis niets van onze exclusieve kortingen!

Optie 2 leidt tot meer aanmeldingen dan optie 1. Verliesaversie is de reden. Je zult maar net die exclusieve korting missen op die prachtige broek (die je overigens vast niet nodig hebt)!

Verliesaversie komt niet alleen voor als het om geld gaat. Professionele golfers putten beter als ze er slecht voor staan. In het golf heeft elke hole een par. Dit is het aantal slagen dat je er over mag doen om de bal in de hole te krijgen. Doe je er meer slagen over, dan krijg je punten. Heb je minder slagen nodig dan gaan er punten af. Onder par scoren heet een birdie (-1 punt) of eagle (-2 punten). Heb je meer slagen nodig dan speel je een bogey (+1 punt) of een double bogey (+2 punten). Hoe minder punten hoe beter. Onderzoekers ontdekten dat golfers vaker raak putten (de bal in de hole spelen) als ze een kans hebben op een bogey dan bij kans op een birdie. Het voorkomen van verlies (dus putten boven par) is belangrijker dan een betere score door onder par te putten. De consequenties in het professionele golf zijn gigantisch. Een golfer die dezelfde concentratie kan opbrengen bij een kans op een birdie zal tot ruim één miljoen aan prijzengeld extra kunnen winnen. Verliesaversie houdt dit helaas vaak tegen.

Met deze wetenschap in je achterhoofd kun je vast vergelijkbare voorbeelden bedenken die van toepassing zijn op jouw situatie. Je voelt meer druk met tennis als je een game kunt verliezen dan als je hem kunt winnen. Vlak voor tijd 1-0 voor of achter maakt een enorm verschil in spelopvatting op het hockey- of voetbalveld. En je gedrag naar de liefde van je leven is anders wanneer je hem of haar nog voor je moet winnen dan wanneer je relatieproblemen hebt. 

Net iets slimmer?
Een manier om rationeler om te gaan met verlies, is het werken vanuit een plan. Zeker als het gaat om geldzaken. Een belegging ga je aan voor een langere termijn. Stel een plan op met regels. Laat die regels bepalen of je wel of niet moet verkopen of aankopen. Dat plan brengt ratio in je beslissing. Zorg er ook voor dat je vooraf goed geïnformeerd bent over de verliezen die gaan komen. Beleggen gaat gepaard met dalingen en stijgingen. Laat je daardoor niet afleiden.

Verliesaversie kun je ook gebruiken als je goede dingen doet. Stel je eens voor dat je vijf weken lang elke week twee keer gaat sporten. Je bent trots op jezelf. Verliesaversie kan je motiveren om ook de zesde week twee keer te gaan. Je hebt je trots te verliezen!

Wees ook realistisch. We zullen altijd dingen verliezen. Van geld tot banen en van wedstrijden tot naasten. Als je dat weet, kun je het verlies makkelijker accepteren en zul je minder angst ervaren. Probeer daarbij ook nog te bezien of het verlies positieve gevolgen kan hebben. Het verliezen van een baan kan leiden tot het gewenste eigen bedrijf. Uiteindelijk doen we in onze wereld veel dingen op basis van de regel dat risico nemen loont. Dat geldt voor ondernemers, beleggers en avonturiers. Zij snappen allemaal dat er soms ook verlies zal zijn, maar dat de beloning juist meer waard is.

Meer lezen?: Net Iets Slimmer op Bol.com: https://www.bol.com/nl/nl/p/net-iets-slimmer/9300000093312230/